Page 96 - Sağlık Dergisi Haziran

S ğlık haber

talığı kesin olarak tedavi eden bir ilaç henüz bulu- Bu aşamada ilaç adayının güvenliği ve etkisi yeter-
nabilmiş değil. li ölçüde kanıtlanırsa “yeni ilaç başvurusu” (NDA)
Çin’de ortaya çıkan salgın 200’den fazla ülke ve statüsü kazanıyor ve ilgili sağlık ve ticaret kurumla-
bölgeye yayılarak pandemiye dönüştü. Dünya gene- rının onayıyla piyasaya sürülebiliyor.
linde vaka sayısı 3 milyon 220 bin 268’e ulaşırken, 4. aşamada ise onayın ardından piyasaya sürül-
virüs nedeniyle 228 bin 224 kişi hayatını kaybetti, 1 müş olan ilacın geniş kullanıcı kitlesi üzerindeki olası
milyon 355 kişi de iyileşti. olumsuz etkileri takip edilip raporlanıyor.
Tıp dünyasının henüz yeni tanıdığı virüse karşı 9 ilaç adayı için 3. ve 4. aşama klinik denemeler
bağışıklık sağlayacak bir aşı geliştirmesi salgının yürütüldü
önünü kesmek açısından öncelikli hedef olsa da etki- Klinik denemelerin kayıt altına alındığı, ABD’nin
si kanıtlanmış bir aşının üretilebilmesinin en iyimser “ClinicalTrials.gov” ve Çin’in “ChiCTR.org.cn” plat-
tahminle 8 ila 12 ay alacağı öngörülüyor. Bu neden- formlarındaki verilere göre, mart ve nisan ayların-
le hastalığın halk sağlığı üzerinde yarattığı tehdit ve da 9 ilaç adayı için 3. ve 4. aşama klinik denemeler
ülkelerin sağlık sistemleri üzerinde oluşturduğu yükü yürütüldü.

hafifletmek için etkili ilaç ve tedavilerin bulunması- Bu denemelerin çoğunda, daha önce Şiddetli Akut

nın önemi artıyor. Solunum Sendromu (SARS), Orta Doğu Solunum
Virüs bulaşan kişileri tedavi etmek ve hayatta tuta- Yolu Sendromu (MERS), Ebola, influenza, sıtma ve

bilmek için antibiyotiklerden antiviral ve bağışıklık AIDS gibi salgınlara yol açan virüslere karşı daha
düzenleyici ilaçlara, kök hücreden immün plazma önce geliştirilen bazı antiviral ilaçların COVID-19’a
tedavilerine ve C vitamini yüklemesine kadar farklı karşı etkili olup olmadığı test edildi.
yöntemler deneniyor. Favipiravir

Merkezi ABD’nin California eyaletinde bulunan Japon Fujifilm bünyesindeki Toyama Kimya Şirketi
düşünce kuruluşu Milken Enstitüsünün derlediği tarafından geliştirilen ve aslen infl uenza tedavisinde
verilere göre, COVID-19’un tedavisi için 167 potan- kullanılan “Favipiravir” adlı antiviral ilaç, COVID-19
siyel ilaç, terapi ve tıbbi araç, klinik öncesi veya kli- salgınının ortaya çıkmasının ardından Çin’de tedavi
nik aşamada bulunuyor. amacıyla denenen ilk ilaçlardan biri oldu.
Bunlardan 55’i antibiyotik, 22’si antiviral, 14’ü Guangdong eyaletinin Şıcın kentinde 70 COVID-
hücre bazlı, 5’i RNA bazlı ilaç adaylarıyken, 66’sı bağı- 19 hastası üzerinde test edilen ilacın hafif vakalar-

şıklık dönüştürücü bileşkelerden, 5’i ise kan temiz- da iyileşme süresini 11 günden 4 güne indirebildi-

leme filtreleri ve solunum destek cihazları gibi tıbbi ği bildirildi.
araçlardan oluşuyor. Çin Ulusal Sağlık Ürünleri İdaresi, 21 Şubat’ta
4 Aşamalı Klinik Deneme Favipiravir’in COVID-19 tedavisinde deneysel kul-
Bir ilacın belirli bir hastalığa yönelik tedavide kul- lanımına izin verdi. “Avigan” etiketiyle satılan ilaç
lanılabilmesi için, her aşaması ilgili ulusal sağlık oto- bu izni alan ilk ürün oldu.
ritelerinin onayıyla yapılan 4 aşamalı klinik deneme- Japonya’da 1 Nisan’da 3. aşama klinik deneme-

lerden geçmesi gerekiyor. lerine başlanan ilaç, influenza virüsünün çoğalması-
1. aşama klinik denemelerde “yeni kimyasal varlık” nı sağlayan RNA enzimini bloke ediyor.
(NCE) olarak anılan ilaç adayının, güvenli olup olma- Remdesivir
dığı, hangi dozda güvenli olduğu ve olası yan etkileri Amerikan Gilead ilaç şirketinin ABD Ulusal Aler-
az sayıda gönüllü sağlıklı denek üzerinde sınanıyor. ji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) ile ortak
2. aşamada potansiyel ilaç, az sayıda hasta denek geliştirdiği “Remdesivir” adlı antiviral ilacın da sal-
üzerinde güvenliği ve etkinliği test ediliyor. gının ortaya çıktığı Wuhan kentindeki hastanelerde
3. aşamada aynı işlem çok sayıda hastadan oluşan 761 hasta üzerinde denendiği açıklandı.
daha geniş bir denek grubu üzerinde tekrarlanıyor. İlk olarak Ebola tedavisinde kullanılmak üzere

94 / Haziran 2020